Bakan Gül: Biz yapalım hukuk arttan gelsin değil, hukuk önden yürüsün biz kendimizi ayarlayalım
Adalet Bakanı Gül, ‘Masumiyet Karinesi ve Lekelenmeme Hakkı’ başlıklı sempozyuma katıldı. Sempozyumda konuşan Gül, çalışmalardaki emellerinin insanı insan yapan onurun ve prestij hakkının güçlendirilmesindeki iradelerini en üst düzeyde ortaya koymak olduğunu vurguladı.
Hukuka olan bağlılıktan ayrılmadan amaçlara yürüme kararlılığında olduklarına işaret eden Gül, “Geçmişte yaşanan her şey temel itibariyle bugüne bir bildiri ve bununla birlikte sorumluluk tabir etmektedir. Kanaatimce geçmişte yaşananlardan alınması gereken en kıymetli ileti hukuk devleti unsurunun demokrasimiz açısından ne kadar hayati bir kıymete sahip olduğudur. Bizim rehberimiz hukuktur, bizim rotamız hukuktur, bizim kılavuzumuz hukuktur. Biz yapalım hukuk geriden gelsin değil, hukuk önden yürüsün biz ona göre kendimizi ayarlayalım anlayışıdır hukuk devleti. İşte bu inanç ve kararlılıkla Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hukuk devletinden ve hukuka bağlılıktan bir milim sapmadan ödün vermeden amaçlarımıza yürüme kararlılığındayız” sözlerini kullandı.
Bakan Gül, bugüne kadar 462 bin soruşturmaya yer olmadığına dair karar verildiğini söyleyerek, “Bildiğiniz üzere 2017 yılında CMK’nın 158. unsurunda değerli bir değişiklik yapıldı. Bu değişiklikler hiç kimsenin temelsiz genel soyut isnatlarla suçlamalara maruz kalmaması için bu düzenlemeler yapıldı, yersiz suçlamalara maruz kalmamak ismine. İnsanın erdem ve haysiyetinim müdafaamızın, insanı el üstünde tutmamızın en tesirli araçlarından biri hayata geçirildi. Bugüne kadar 462 bin soruşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiştir. Bugün 8 Kasım itibariyle 462 bin kişi bu biçimdece kuşkulu olmamıştır. 462 bin vatandaşımız şayet bu kanun olmasaydı, konutuna, iş yerine, fabrikasına, çalıştığı kamu dairesine bir polis gelecek ve savcı huzuruna yersiz bir suçlama niçiniyle, lakin bu adap kanunun emredici kararı gereği kuşkulu olarak burada lekelenmemiş olacaktı” diye konuştu.
‘4. Yargı Paketi’ndeki düzenlemeyle tabire çağrılan vatandaş için makul bir süre getirildi’
4. Yargı Paketi’nde yapılan düzenlemeyle hakkında tabir vermesi için karar verilen vatandaş için uygun bir süre tanınarak, vatandaş hakkındaki yakalama sonucuna son verildiğini hatırlatan Gül, “İhtiyaçlara nazaran daima güncellenen bir ıslahat iradesi vardır. Bakın en son çıkan yargı paketinde 4. yargı paketinde bildiğiniz üzere yalnızca söz almak gayesiyle düzenlenen yakalama buyrukları niçiniyle bir mağduriyet oraya çıkıyordu. Mesai saati haricinde aniden otelde, havalimanında, yolda bu tabir sebebiyle yakalama uygulamaları kelam konusuydu ve buna son veren düzenleme yaptık. Bugün itibariyle 6 bin 200 vatandaşımız bundan yararlandır. Söz almak üzere tebligat çıkıyor lakin bu kişi otelde, hastanede, öteki bir yerde karşısına çıktığında şayet bu kanun olmasaydı o kişi hakkında savcının huzuruna derhal çıkarılma imkanı vardı ancak burada makul bir süre getirilerek vatandaş ve insan merkezi bir kıymetlendirme ortaya konmuş oldu” halinde konuştu.
‘2020 yılı kararlarının yüzde 47’sinin mahkumiyet, yüzde 15’inin ise beraat’
Sempozyumda konuşan Yargıtay Lideri Mehmet Akarca ise Yargıtay ceza dairelerinin verdiği 2020 yılı kararlarının yüzde 47’sinin mahkumiyet, yüzde 15’inin ise beraat olduğuna işaret ederek, “Adalet hizmetinin vaktinde faal ve verimli biçimde işlememesi masumiyet karinesi ve lekelenememe hakkının ihlaline niye olabilmektedir. Açılan soruşturmaların ve davaların isabet oranı mahkumiyet kararlarının yüzdesi, yargılama mühleti, temyiz edilen evrakların onama oranı isimli hizmetin kalite göstergelerinden bazılarıdır. Bu hususta dilek edilen standartlara ulaşılamaması adil yargılama hakkı kapsamında masumiyet karinesini ve lekelenmeme hakkının ihlal edebilir. 2020 yılında ceza mahkemelerinde verilen kararların yüzde 47’si mahkumiyet, yüzde 15’i ise beraat ile sonuçlanmıştır. Yargıtay ceza dairelerinin 2020 yılında verdiği kararların yüzde 28’i onama, yüzde 34’ü ise bozmadır. Tüm bu istatistikler masumiyet karinesinin ve lekelenemem hakkının korunması bakımından isimli kalite standartlarının yükseltilmesi gerektiğin ortaya koymaktadır” dedi.
‘Vatandaşın cürmünün katılaşmadan hatalı olarak kabul edilmemesi tarafındaki karar verme zorunluluğunu kaldırıldı’
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, bu yıl mahkemenin yeni bir karar alarak, vatandaşın kabahatinin katılaşmadan onu hatalı olarak kabul edilmemesi tarafındaki karar verme zorunluluğunu kaldırdıklarını belirterek, “Anayasa Mahkemesi bu yıl bir karar verdi. Masumiyet karinesiyle yargı bağımsızlığı içinde fazlaca yakın bir münasebet olduğunu söz etti. Bu karar seri muhakeme yol çerçevesinde bir kuralın iptaline yönelik bir karar. Hepinizin yakından bildiği üzere bu kural yeterince savcılık tarafınca belirlenen yaptırım doğrultusunda karar verme zaruriliği getirilmekteydi. Anayasa Mahkemesi bu kuralı kıymetlendirdi ve bir yandan yargı bağımsızlığına öbür yandan da masumiyet karinesine ters buldu ve iptal etti. Zira Anaysa Mahkemesi’ne ye nazaran masumiyet karinesi bir kişinin bağımsız bir mahkeme tarafınca kanıtları serbestçe suretiyle maddi hakikate ulaşması kararı lakin hatalı kabul edilmesine öngörmektedir. halbuki bu kural bu yetkisine mahkemenin hâkimin sonlandırmaktadır. Bu da hem yargı bağımsızlığıyla birebir vakitte masumiyet karinesiyle bağdaşmamaktadır. Suçluluğu mahkeme sonucuyla katılaşmadan bir kişinin hatalı kabul edilmesine yönelik tavır ve davranışlar, mahkemelerin bağımsızlığı prensibini de zedelemektedir. Dolaysıyla masumiyet karinesi yönelik müdahale yargı bağımsızlığına da zedelemektedir” diye konuştu.
Adalet Bakanı Gül, ‘Masumiyet Karinesi ve Lekelenmeme Hakkı’ başlıklı sempozyuma katıldı. Sempozyumda konuşan Gül, çalışmalardaki emellerinin insanı insan yapan onurun ve prestij hakkının güçlendirilmesindeki iradelerini en üst düzeyde ortaya koymak olduğunu vurguladı.
Hukuka olan bağlılıktan ayrılmadan amaçlara yürüme kararlılığında olduklarına işaret eden Gül, “Geçmişte yaşanan her şey temel itibariyle bugüne bir bildiri ve bununla birlikte sorumluluk tabir etmektedir. Kanaatimce geçmişte yaşananlardan alınması gereken en kıymetli ileti hukuk devleti unsurunun demokrasimiz açısından ne kadar hayati bir kıymete sahip olduğudur. Bizim rehberimiz hukuktur, bizim rotamız hukuktur, bizim kılavuzumuz hukuktur. Biz yapalım hukuk geriden gelsin değil, hukuk önden yürüsün biz ona göre kendimizi ayarlayalım anlayışıdır hukuk devleti. İşte bu inanç ve kararlılıkla Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hukuk devletinden ve hukuka bağlılıktan bir milim sapmadan ödün vermeden amaçlarımıza yürüme kararlılığındayız” sözlerini kullandı.
Bakan Gül, bugüne kadar 462 bin soruşturmaya yer olmadığına dair karar verildiğini söyleyerek, “Bildiğiniz üzere 2017 yılında CMK’nın 158. unsurunda değerli bir değişiklik yapıldı. Bu değişiklikler hiç kimsenin temelsiz genel soyut isnatlarla suçlamalara maruz kalmaması için bu düzenlemeler yapıldı, yersiz suçlamalara maruz kalmamak ismine. İnsanın erdem ve haysiyetinim müdafaamızın, insanı el üstünde tutmamızın en tesirli araçlarından biri hayata geçirildi. Bugüne kadar 462 bin soruşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiştir. Bugün 8 Kasım itibariyle 462 bin kişi bu biçimdece kuşkulu olmamıştır. 462 bin vatandaşımız şayet bu kanun olmasaydı, konutuna, iş yerine, fabrikasına, çalıştığı kamu dairesine bir polis gelecek ve savcı huzuruna yersiz bir suçlama niçiniyle, lakin bu adap kanunun emredici kararı gereği kuşkulu olarak burada lekelenmemiş olacaktı” diye konuştu.
‘4. Yargı Paketi’ndeki düzenlemeyle tabire çağrılan vatandaş için makul bir süre getirildi’
4. Yargı Paketi’nde yapılan düzenlemeyle hakkında tabir vermesi için karar verilen vatandaş için uygun bir süre tanınarak, vatandaş hakkındaki yakalama sonucuna son verildiğini hatırlatan Gül, “İhtiyaçlara nazaran daima güncellenen bir ıslahat iradesi vardır. Bakın en son çıkan yargı paketinde 4. yargı paketinde bildiğiniz üzere yalnızca söz almak gayesiyle düzenlenen yakalama buyrukları niçiniyle bir mağduriyet oraya çıkıyordu. Mesai saati haricinde aniden otelde, havalimanında, yolda bu tabir sebebiyle yakalama uygulamaları kelam konusuydu ve buna son veren düzenleme yaptık. Bugün itibariyle 6 bin 200 vatandaşımız bundan yararlandır. Söz almak üzere tebligat çıkıyor lakin bu kişi otelde, hastanede, öteki bir yerde karşısına çıktığında şayet bu kanun olmasaydı o kişi hakkında savcının huzuruna derhal çıkarılma imkanı vardı ancak burada makul bir süre getirilerek vatandaş ve insan merkezi bir kıymetlendirme ortaya konmuş oldu” halinde konuştu.
‘2020 yılı kararlarının yüzde 47’sinin mahkumiyet, yüzde 15’inin ise beraat’
Sempozyumda konuşan Yargıtay Lideri Mehmet Akarca ise Yargıtay ceza dairelerinin verdiği 2020 yılı kararlarının yüzde 47’sinin mahkumiyet, yüzde 15’inin ise beraat olduğuna işaret ederek, “Adalet hizmetinin vaktinde faal ve verimli biçimde işlememesi masumiyet karinesi ve lekelenememe hakkının ihlaline niye olabilmektedir. Açılan soruşturmaların ve davaların isabet oranı mahkumiyet kararlarının yüzdesi, yargılama mühleti, temyiz edilen evrakların onama oranı isimli hizmetin kalite göstergelerinden bazılarıdır. Bu hususta dilek edilen standartlara ulaşılamaması adil yargılama hakkı kapsamında masumiyet karinesini ve lekelenmeme hakkının ihlal edebilir. 2020 yılında ceza mahkemelerinde verilen kararların yüzde 47’si mahkumiyet, yüzde 15’i ise beraat ile sonuçlanmıştır. Yargıtay ceza dairelerinin 2020 yılında verdiği kararların yüzde 28’i onama, yüzde 34’ü ise bozmadır. Tüm bu istatistikler masumiyet karinesinin ve lekelenemem hakkının korunması bakımından isimli kalite standartlarının yükseltilmesi gerektiğin ortaya koymaktadır” dedi.
‘Vatandaşın cürmünün katılaşmadan hatalı olarak kabul edilmemesi tarafındaki karar verme zorunluluğunu kaldırıldı’
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, bu yıl mahkemenin yeni bir karar alarak, vatandaşın kabahatinin katılaşmadan onu hatalı olarak kabul edilmemesi tarafındaki karar verme zorunluluğunu kaldırdıklarını belirterek, “Anayasa Mahkemesi bu yıl bir karar verdi. Masumiyet karinesiyle yargı bağımsızlığı içinde fazlaca yakın bir münasebet olduğunu söz etti. Bu karar seri muhakeme yol çerçevesinde bir kuralın iptaline yönelik bir karar. Hepinizin yakından bildiği üzere bu kural yeterince savcılık tarafınca belirlenen yaptırım doğrultusunda karar verme zaruriliği getirilmekteydi. Anayasa Mahkemesi bu kuralı kıymetlendirdi ve bir yandan yargı bağımsızlığına öbür yandan da masumiyet karinesine ters buldu ve iptal etti. Zira Anaysa Mahkemesi’ne ye nazaran masumiyet karinesi bir kişinin bağımsız bir mahkeme tarafınca kanıtları serbestçe suretiyle maddi hakikate ulaşması kararı lakin hatalı kabul edilmesine öngörmektedir. halbuki bu kural bu yetkisine mahkemenin hâkimin sonlandırmaktadır. Bu da hem yargı bağımsızlığıyla birebir vakitte masumiyet karinesiyle bağdaşmamaktadır. Suçluluğu mahkeme sonucuyla katılaşmadan bir kişinin hatalı kabul edilmesine yönelik tavır ve davranışlar, mahkemelerin bağımsızlığı prensibini de zedelemektedir. Dolaysıyla masumiyet karinesi yönelik müdahale yargı bağımsızlığına da zedelemektedir” diye konuştu.