Altı muhalefet partisinin ‘güçlendirilmiş parlamenter sistem’ çalışması tamamlandı
Altı muhalefet partisinin ekimden bu yana üzerinde çalıştığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” (GPS) çalışması tamamlandı. Muhalefet temsilcilerinin çalışması 23 sayfadan oluşuyor. Üç temel kısım halinde GPS önerisi bulunuyor.
Çalışmada “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesinde dikkat çeken bir karar alındı. Buna nazaran, “Meclis çoğunluk temelinde, hükümeti devirebilmek için” yeni başbakan ile birlikte “Bakanlar Kurulu’ndaki isimler üzerinde de uzlaşı sağlamak zorunda olacak”.
Cumhuriyet’ten Seda Güneysu’nun haberine bakılırsa, çalışmada ön plana çıkan birtakım düzenlemeler özetle şu biçimde:
– İstikrarsız gensoru yok: Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile kaldırılan kontrol yollarından “gensoru”, muhalefetin çalışmasında dikkat çeken bir detayla yer alıyor. Getirilen “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesi ile salt başbakanın değil, yeni Bakanlar Kurulu’nun oluşturulmasında da “uzlaşı” isteniyor. Buna göre, Meclis çoğunluk temelinde bir ortaya gelip hükümeti devirebilmek için yeni başbakan ile bir arada Bakanlar Heyeti üzerinde de “uzlaşı” sağlamak zorunda olacak. Yeni Meclis çoğunluğunu sağlayacak partiler de belirli olacak. Örneğin, “a” partisi ‘b’ partisini hükümetten düşürmek isterse “Biz, ‘a’ partisi olarak ‘c’, ‘d’, ‘e’ partileri ile hükümeti kuracağız” demek zorunda kalacak. Geçmişteki parlamenter sistemde olduğu üzere Türkiye’de “hükümetsiz dönem” olmayacak. Hükümetler “kolay kurulacak lakin güç devrilecek”. bu biçimdece de istikrar sağlanacak.
– YSK ikiye ayrılıyor: Yüksek Seçim Konseyi (YSK) “idari” ve “itiraz kurulu” olmak üzere ikiye ayrılacak. bu biçimdece seçim periyotlarında partilerden gelen itirazları karara bağlayan daire, idari karar alan daireden ayrılmış olacak.
– Mülakata ‘büyükelçi’ kriteri: Kelamlı imtihanlar kaldırılacak. Ana prensip yazılı imtihan olacak. Fakat Dışişleri Bakanlığı’nın rastgele birini büyükelçi olarak ataması için kelamlı imtihan yapılmasına imkan tanınacak. Bu imtihanın kayıt altına alınması mecburiliği bulunacak. İmtihana katılan kişi dava açtığında bakanlık kaydı davacıya vermek zorunda kalacak.
– MASAK bir daha: Yolsuzlukla çabada, Yolsuzluğa Karşı Devletler Topluluğu’nun (GRECO) tavsiye kararlarıyla uyumlu hale getirilecek. Mali Hataları Araştırma Konseyi (MASAK) bir daha yapılandırılacak. Kamu İhale Yasası da bir daha düzenlenecek.
– Bölüme geçiş yok: EPDK üzere düzenleyici ve denetleyici kurumlar, şeffaf ve hesap verebilir olacak. Burada bakılırsav yapmış bir çalışanın, kurumdan ayrıldıktan daha sonra diğer bir şirkette nazaranv almasının önüne geçilecek. Örneğin, EPDK’de nazaranvli bir işçi, misyondan ayrıldıktan daha sonra rastgele bir güç şirketinin başına geçemeyecek.
Altı muhalefet partisinin ekimden bu yana üzerinde çalıştığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” (GPS) çalışması tamamlandı. Muhalefet temsilcilerinin çalışması 23 sayfadan oluşuyor. Üç temel kısım halinde GPS önerisi bulunuyor.
Çalışmada “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesinde dikkat çeken bir karar alındı. Buna nazaran, “Meclis çoğunluk temelinde, hükümeti devirebilmek için” yeni başbakan ile birlikte “Bakanlar Kurulu’ndaki isimler üzerinde de uzlaşı sağlamak zorunda olacak”.
Cumhuriyet’ten Seda Güneysu’nun haberine bakılırsa, çalışmada ön plana çıkan birtakım düzenlemeler özetle şu biçimde:
– İstikrarsız gensoru yok: Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile kaldırılan kontrol yollarından “gensoru”, muhalefetin çalışmasında dikkat çeken bir detayla yer alıyor. Getirilen “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesi ile salt başbakanın değil, yeni Bakanlar Kurulu’nun oluşturulmasında da “uzlaşı” isteniyor. Buna göre, Meclis çoğunluk temelinde bir ortaya gelip hükümeti devirebilmek için yeni başbakan ile bir arada Bakanlar Heyeti üzerinde de “uzlaşı” sağlamak zorunda olacak. Yeni Meclis çoğunluğunu sağlayacak partiler de belirli olacak. Örneğin, “a” partisi ‘b’ partisini hükümetten düşürmek isterse “Biz, ‘a’ partisi olarak ‘c’, ‘d’, ‘e’ partileri ile hükümeti kuracağız” demek zorunda kalacak. Geçmişteki parlamenter sistemde olduğu üzere Türkiye’de “hükümetsiz dönem” olmayacak. Hükümetler “kolay kurulacak lakin güç devrilecek”. bu biçimdece de istikrar sağlanacak.
– YSK ikiye ayrılıyor: Yüksek Seçim Konseyi (YSK) “idari” ve “itiraz kurulu” olmak üzere ikiye ayrılacak. bu biçimdece seçim periyotlarında partilerden gelen itirazları karara bağlayan daire, idari karar alan daireden ayrılmış olacak.
– Mülakata ‘büyükelçi’ kriteri: Kelamlı imtihanlar kaldırılacak. Ana prensip yazılı imtihan olacak. Fakat Dışişleri Bakanlığı’nın rastgele birini büyükelçi olarak ataması için kelamlı imtihan yapılmasına imkan tanınacak. Bu imtihanın kayıt altına alınması mecburiliği bulunacak. İmtihana katılan kişi dava açtığında bakanlık kaydı davacıya vermek zorunda kalacak.
– MASAK bir daha: Yolsuzlukla çabada, Yolsuzluğa Karşı Devletler Topluluğu’nun (GRECO) tavsiye kararlarıyla uyumlu hale getirilecek. Mali Hataları Araştırma Konseyi (MASAK) bir daha yapılandırılacak. Kamu İhale Yasası da bir daha düzenlenecek.
– Bölüme geçiş yok: EPDK üzere düzenleyici ve denetleyici kurumlar, şeffaf ve hesap verebilir olacak. Burada bakılırsav yapmış bir çalışanın, kurumdan ayrıldıktan daha sonra diğer bir şirkette nazaranv almasının önüne geçilecek. Örneğin, EPDK’de nazaranvli bir işçi, misyondan ayrıldıktan daha sonra rastgele bir güç şirketinin başına geçemeyecek.