Abazalar Çerkes Mi ?

Melis

New member
Abazalar Çerkes Mi?

Abazalar, Kafkasya bölgesinin köklü halklarından biri olup, Çerkeslerle birçok kültürel ve dilsel benzerlikler gösterse de, her iki halkın kökenleri ve tarihsel gelişimleri farklılıklar arz etmektedir. Bu makalede, Abazaların Çerkes olup olmadığı sorusu ele alınacak ve konuya dair farklı açılardan açıklamalar yapılacaktır.

Abaza ve Çerkes Halklarının Kökeni

Abaza halkı, Kuzeydoğu Kafkasya’da, özellikle de Abhazya bölgesinde ve Rusya'nın Krasnodar Krayı'nda yaşayan bir halktır. Dil açısından Abazalar, Kuzeydoğu Kafkas dillerine ait Abhaz-Abaza dil ailesine mensuptur. Çerkesler ise genellikle Kuzey Kafkasya'da, özellikle Adigey, Kabardey-Balkar, Karaçay ve Stavropol gibi bölgelerde yaşayan halkları tanımlar. Çerkes dili de aynı dil ailesine ait olup, Abaza diliyle büyük benzerlikler taşır, ancak her iki halkın dilinde bazı farklar da bulunmaktadır.

Çerkesler, tarihsel olarak Kabardeyler, Adigeyler, Şapsığlar, ve diğer etnik gruplardan oluşur. Abazalar ise daha çok Abhazya’nın iç bölgelerinde ve Rusya'nın farklı yerleşimlerinde yaşayan, daha küçük bir halktır. Bu nedenle, Abazalar ve Çerkesler arasında yerleşim yerleri bakımından da farklılıklar vardır.

Dil Benzerlikleri ve Farklılıkları

Dil açısından, Abaza ve Çerkes halkları arasında önemli benzerlikler bulunmaktadır. Her iki halk da Kuzeydoğu Kafkas dil ailesine ait diller konuşur. Ancak, bu dillerdeki bazı fonetik ve morfolojik farklar, her iki halkın dilsel olarak farklı bir kimliğe sahip olmalarını sağlar. Abaza dili, Çerkesçeye benzer şekilde karmaşık gramer yapıları ve zengin ses bilgisiyle dikkat çeker, fakat bazı kelimeler, telaffuzlar ve dil yapıları bakımından farklılıklar gösterir.

Abaza dilinin, Çerkes dilinden ayrılan bazı özelleşmiş terimler ve dilsel yapılarını barındırması, her iki halkın kültürel olarak da farklılaşmalarına yol açmıştır. Her ne kadar benzer bir dil ailesine ait olsalar da, Abazalar kendi dillerinde gelişmiş bir sözlü edebiyat geleneğine sahipken, Çerkesler de benzer bir geleneği sürdürmüş, ancak yerel kelimeler ve telaffuzlar farklılık arz etmiştir.

Tarihsel ve Kültürel Farklılıklar

Tarihsel olarak, Abazalar ve Çerkesler farklı coğrafi bölgelerde, farklı etnik gruplarla etkileşimde bulunmuşlardır. Çerkesler, Osmanlı İmparatorluğu'ndan gelen etnik çeşitlilik ile uzun süreli bir etkileşimde bulunmuş ve bu kültürel çeşitlilik, Çerkes kimliğini biçimlendirmiştir. Çerkesler, aynı zamanda büyük bir diaspora oluşturmuş, özellikle 19. yüzyılda Osmanlı topraklarına göç etmişlerdir.

Abazalar ise daha çok Abhazya ve çevresindeki bölgelere özgü bir halktır. Abhazya'nın tarihsel olarak Rus İmparatorluğu'na bağlanması, Abazaların bu bölgedeki kültürel kimliğini etkilemiş, Çerkeslerden biraz daha farklı bir gelişim süreci izlemelerine neden olmuştur. Her ne kadar Abazalar, Çerkeslerle benzer şekilde Rusya'nın ve Osmanlı'nın etkisi altında kalmışlarsa da, kendi iç yapılarında, geleneklerinde ve sosyal hayatlarında farklılıklar barındırmaktadırlar.

Abaza ve Çerkes Kimliği

Abazalar ve Çerkesler, dilsel ve kültürel açıdan benzerlikler taşımalarına rağmen, kimliklerini farklı şekillerde tanımlarlar. Abazalar, genellikle kendi kimliklerini daha çok Abaza olarak ifade ederken, Çerkesler kendilerini Çerkes kimliğiyle tanımlarlar. Bununla birlikte, Abazaların bir kısmı da kendilerini Çerkes kimliği altında tanımlamayı tercih edebilir. Bu, tarihsel olarak yaşadıkları bölgedeki diğer Kafkas halklarıyla etkileşim ve evlilikler sonucu oluşmuş bir durumdur.

Ancak, Abazaların kendilerine özgü gelenekleri ve kültürel normları vardır. Abaza kültüründe, yemekler, giyim, danslar ve halk müziği gibi unsurlar Çerkes kültüründen farklı özellikler taşır. Özellikle sosyal yapıları ve aile yapıları konusunda belirgin farklar bulunmaktadır. Örneğin, Abaza toplumunda aileler genellikle daha küçük ve çekirdek yapıda olma eğilimindeyken, Çerkesler geniş aile yapılarıyla bilinirler.

Abaza ve Çerkeslerin Sosyal Yapıları ve Geleneksel Hayatları

Çerkeslerin geleneksel yaşam biçimi, birçok açıdan kolektif bir yapıyı benimser. Kafkasya’nın dağlık ve zorlu coğrafyasında hayatta kalabilmek için grup dayanışması önemli olmuştur. Çerkesler, sosyal yaşamda saygı, onur ve cesaret gibi değerleri çok önemli bir yere koyar ve bunlar halkın kültüründe derin izler bırakmıştır. Ayrıca, geleneksel Çerkes giyimi ve folkloru da oldukça belirgindir ve bu kültürel ögeler, halkın kimlik arayışında büyük bir rol oynar.

Abazalar ise benzer bir dayanışma kültürüne sahip olmakla birlikte, daha küçük yerleşim birimlerinde, daha izole bir yaşam biçimi sürdürmüşlerdir. Bu, Abazaların kültürel olarak biraz daha farklı bir sosyal yapıya sahip olmalarını sağlamıştır. Abaza toplumunda, kadınların yerinin ve aile içindeki rolleri, Çerkes toplumundan farklı olabilir. Aile içi ilişkilerdeki eşitlik ve bireysel tercihler, Abazaların sosyal yapısında daha fazla görülür.

Sonuç: Abazalar Çerkes Mi?

Abazalar ve Çerkesler, tarihsel olarak, dilsel olarak ve kültürel olarak birbirlerine çok yakın halklar olmalarına rağmen, her iki halkın kökenleri farklıdır ve kendi kimliklerini farklı şekillerde inşa etmişlerdir. Abazalar, genellikle kendi dillerini, kültürlerini ve tarihlerini özgün bir şekilde korumuşlar ve Çerkeslerden farklı bir halk kimliği geliştirmişlerdir. Ancak, bu iki halk arasındaki yakın ilişkiler ve benzerlikler, onları bazen birbirinin parçası gibi görmeye neden olabilir.

Sonuç olarak, Abazalar doğrudan Çerkes değildirler, fakat her iki halk da Kafkasya'nın yerli halkları olup, dilsel ve kültürel anlamda büyük bir yakınlığa sahiptirler. Bu nedenle, Abazaların Çerkes kimliği taşıyıp taşımadıkları sorusu, hem tarihsel hem de kültürel açıdan oldukça tartışmalı bir meseledir.
 
Üst